Η πιο τραγική ημερομηνία για τον Κοσμά είναι η 29-30 Ιανουαρίου 1944. Τότε οι Γερμανοί κατακτητές μαζί με τους συνεργάτες τους από τα Τάγματα Ασφαλείας της Λακωνίας αποφάσισαν να τιμωρήσουν τους Κοσμίτες για τη συμβολή τους στην εθνική Αντίσταση κατά των κατακτητών. Πάνω στο βουνό του Πάρνωνα, σ' αυτό το χωριό που συνταιριάζονται μέσα του χωρίς αναλογίες η ομορφιά της ελληνικής φύσης, ο ελεύθερος ανθρώπινος στοχασμός, η δύναμη της φυλής μας, η λεβεντιά, οι προσπάθειες κι οι αγώνες των Ελλήνων για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Έθνους μας γράφτηκε άλλη μία «μαύρη σελίδα» που βαραίνει τη συνείδηση των γερμανών και των συνεργατών τους.
Ο Κοσμάς πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Τα χρόνια περνάνε. Και το γεγονός της καταστροφής με φωτιά του χωριού Κοσμά Κυνουρίας απ' τα Γερμανικά στρατεύματα Κατοχής έχει καταγραφεί απ' την ιστορία. Στις 29-30 Ιανουαρίου 1944 ο Κοσμάς πυρπολήθηκε. Απ' τα 505 σπίτια του χωριού κάηκαν τα 498.
Σήμερα ο Κοσμάς έχει μετουσιωθεί σε ένα σύμβολο ελευθερίας και ανεξαρτησίας των Ελλήνων πάνω στον Πάρνωνα. Αποτελεί μία δύναμη που ενεργεί μέσα απ' την ιστορία όπως τα Καλάβρυτα της Αχαΐας και το Δίστομο της Βοιωτίας.
