Πραγματικά άναυδοι μένουν οι επισκέπτες που κάθε χρόνο διασχίζουν τα μονοπάτια της περιοχής, στις πλαγιές του Πάρνωνα, και ανακαλύπτουν τις εκκλησίες και τα ξωκλήσια του Κοσμά. Πρόκειται για δεκάδες μικρά αλλά ιστορικά ξωκλήσια που το καθένα κρύβει μέσα του πολλά μυστικά και περιστατικά που έρχονται απ' το ιστορικό παρελθόν του χωριού.
Το καθένα έχει την δική του ιστορία και όλα μαζί είναι συνδεδεμένα με την ιστορία και την θρησκευτική παράδοση του τόπου. Αληθινά διαμάντια τα ξωκλήσια του Κοσμά περιμένουν «φωλιασμένα» στα καταπράσινα βουνά τους επισκέπτες να τα ανακαλύψουν και να αντλήσουν από αυτά ψυχική δύναμη και ηρεμία.
 |
| Προφήτης Ηλίας |
Προφήτης Ηλίας
Στην κορυφή του λόφου ακριβώς πάνω από το χωριό, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αϊ-Λια, το οποίο γιορτάζει στις 20 Ιουλίου. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς χτίστηκε, αλλά δεν είναι νεότερο των 150 ετών. Στον περιβάλλοντα χώρο έχουν βρεθεί κατά καιρούς διάφορα αρχαία ευρήματα, όπως χάλκινα αγαλματίδια, λόγχες, μικρά πήλινα αγγεία και άλλα.
Άγιος Γεώργιος Δρομέας (Πάνω Αϊ γιώργης)
5 χλμ. Βοριοδυτικά του χωριού, επί του δασικού δρόμου που οδηγεί στα χωριά Παλαιοχώρι, Άγιος Βασίλειος, Πλατανάκι. Την πρώτη μνεία της υπάρξεως του Μοναστηριού την έχουμε στο 1592 μ.Χ.
Η πρωτότυπη αυτή ονομασία δημιουργήθηκε από την λαϊκή επίκληση προς τον Άγιο και προπαντώς προς τον καβαλάρη Άγιο να σπεύσει «δρομαίος» ή και το επίρρημα «δρομαίως», δηλαδή πολύ βιαστικά για να σώσει τους κινδυνεύσαντες.
 |
| Το οικόπεδο στο οποίο βρίσκεται ο Άγιος Γεώργιος Δρομέας. |
Άγιος Γεώργιος Tροπαιοφόρος (Κάτω Αϊ Γιώργης)
Κρυμμένη μέσα στο Αϊ – Γιωργήτικο ρέμα είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Εκεί παλιά υπήρχε μικρό χωριό, περί το 1850, που είχε 21 σπίτια και 142 κατοίκους. Τώρα τα σπίτια έχουν γκρεμιστεί και χαθεί μέσα στην βλάστηση. Το εκκλησάκι είναι κτισμένο το 1834 και μένει αδιάψευστος μάρτυρας εκείνης της εποχής.
Τόσο οι αγίες εικόνες στο εσωτερικό του, όσο και οι αναφορές της ιεράς παράδοσης, όπως αυτή καθιερώθηκε κατά τον 11ο αιώνα, δηλώνουν πως ο ναός αυτός έπρεπε να τιμάται στο όνομα του Αγίου Νικολάου του εν Μύροις αφού στο δεξιό μέρος της εικόνας της Θεοτόκου έχει ζωγραφιστεί η εικόνα του Αγίου Νικολάου και όχι, όπως θα έπρεπε η εικόνα του Αγίου Γεωργίου.
 |
| Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος |
Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος
Ανάμεσα από έλατα ο επισκέπτης φθάνει στην εκκλησία του Αϊ – Γιάννη του Πρόδρομου. Ακριβώς από κάτω περνάει το ρέμα που σμίγει παραπέρα με το Κακόρεμα και μαζί οδηγούν τον επισκέπτη σε μια ονειρεμένη διαδρομή προς το φαράγγι του Βασιλέιση.
Άγιος Ιωάννης Θεολόγος
Όποιος περάσει το κατώφλι αυτού του ναού, θα νιώσει ότι η λογική του παραμερίζεται για να φτάσει στην ψυχή του. Σε αυτό τον τόπο, γύρω από την λιτή αυτή εκκλησία, υπήρχαν 70 περίπου σπίτια που κατοικούσαν ισάριθμες οικογένειες. Το κοσμίτικο πηγάδι βρέθηκε στην ακμή του στα 1880 έως το 1920 και η εκκλησία χτίστηκε το 1890.
 |
| Άγιος Ιωάννης Θεολόγος |
Άγιος Δημήτριος
Το εκκλησάκι του Αϊ Δημήτρη κτίσθηκε το 1975 πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού και ανήκει διοικητικά στο μοναστήρι της Παναγίας της Έλωνας. Από κει ξεκινά μονοπάτι που καταλήγει στη Μονή Ελώνης.
Άγιος Nικόλαος
Το ξωκλήσι του Αϊ Νικόλα χτίστηκε το 1965 πάνω στα ερείπια παλιότερου ομώνυμου ναού. Βρίσκεται λίγο έξω από τον Κοσμά στον δρόμο για Ποτίστρες.
 |
| Άγιος Νικόλαος |
Αγία Mαρίνα
Στο εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας αναπαύονται γαλήνια οι ψυχές των Κοσμιτών. Το περιβάλλον της περιοχής σε υποβάλλει σε κατάνυξη.
